donderdag 26 mei 2022

SPIEKMAN

 

Aan Hendrik Spiekman (1874 – 1917), medeoprichter van de SDAP en het eerste socialistische gemeenteraadslid van Rotterdam met specialisatie Volkshuisvesting. Hij ijvert in het gemeentebestuur voor meer en betere woningen voor de armen in de stad. Slaapkamers moeten tenminste één raam hebben ... een grote verbetering. Dat laat Spiekman vastleggen.

Hij staat ook aan de wieg van de wijk Spangen. Aan hem is de naam ontleend van een uitgekiend stuk recreatief groen in de wijk Spangen met talrijke mogelijkheden voor passief en actief recreëren.

Centraal in dat gebied bouwen vrijwilligers en bouwvakarbeiders omstreeks 1920 het markante kunstwerk Spiekman, een ontwerp van architect Berlage: een façade, van cement en kiezelsteen: één meter dik, vijftig meter lang en vier meter hoog. Een monument met Oostblokallure.

Tot 1965 weerklinken daar jaarlijks op 1 mei, de dag van de arbeid, socialistische strijdliederen … ‘Ontwaakt! Verworpenen der aarde’ …op muziek van een blaaskapel. Het rode vaandel wordt gehesen en de in de loop der jaren steeds minder talrijke ‘rooie’ volgers knikken instemmend bij het àànhoren van de toespraak van een socialistisch voorman.

 

Spiekman is het groen-rode hart van Spangen op het P.C. Hooftplein. Recht tegenover het aristocratische Kasteel van de, destijds ‘rijke-pikken-club’Sparta en in de rug gedekt door de roomse enclave: de Sint-Nicolaaskerk, de kleuterschool, de lagere school voor meisjes en het nonnenklooster.

De katholieke bewoners van Spangen kunnen niet anders dan via het park van die heidense Spiekman naar school en ter kerke  gaan. Een doodzonde! Deze route is echter onvermijdelijk maar de zonde is, als ie netjes wordt opgebiecht tenminste, absoluut niet onvergeeflijk.

 

Spiekman is de ideale ‘hangplek’ voor moeder en kind en voor de opgroeiende jeugd van Spangen. Een perfecte accommodatie voor het aanleren van allerlei vaardigheden. Het biedt alles op het gebied van: klimmen, klauteren, schelden, roddelen, vechten, voetballen, honkballen, vrijen en het uithalen van allerlei kattenkwaad.

Met name voor wat zich rondom Spiekman ‘in de bossies’ afspeelt, geldt voor de ouders uit  het kinderrijke  Spangen: ‘Wat niet weet, wat niet deert’.

 

Spiekman wordt in 1965 gesloopt: Spangen moet een centrale toegangsweg inclusief trambanen krijgen vanaf de Mathenesserdijk over het P.C. Hooftplein, in de richting van de Huygensstraat en het Sparta Stadion. Drie meter onder de trambanen, op die nieuwe entree van Spangen, liggen nog steeds de resten van het oude monument.

 

Er is in het Rotterdamse flink geprotesteerd tegen die sloop. Dit protest wordt gehoord. Het linkse stadsbestuur van Rotterdam zorgt voor een nieuw monument. Op de Mathenesserdijk staat het sedert 1 mei 2000. Het is helaas slechts een Spiekman op Madurodamformaat geworden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten